ANKOS; dünyada 90’lı yılların sonlarına doğru ortaya çıkan, bilgiye elektronik ortamda daha ekonomik ve etkin bir şekilde erişim ilkelerine dayalı, kütüphaneler arasında bir işbirliği modeli olarak kurulmuş olan konsorsiyumların ülkemizdeki bir uygulamasıdır.

• Üniversiteler, rektörlüklerinin ANKOS Başkanlığı’na resmi yazılı başvurusu ile; diğer kamu araştırma kurumları ise yöneticilerinin ANKOS Başkanlığı’na resmi yazılı başvurusu ile üyeliklerini başlatabilirler. Başvuru yazısında üniversite ve kamu araştırma kurumlarına ait aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
• Daire Başkanı /Müdür Adres Telefon / Fax / E-posta ANKOS iletişim listesine üye olacak kişilerin isim ve e-posta adresleri IP Aralığı
• ANKOS üyeliği olmayan kurumlar ANKOS listelerine üye olamaz, deneme veritabanlarının kullanımından ve indirimli konsorsiyum fiyatlarından yararlanamazlar. Daha fazla bilgi ANKOS Üyelerden sorumlu YK üyesin’nden alınabilir

• ANKOS veritabanları sayfasından veritabanları hakkında bilgi sahibi olunabilir.

• On-line erişim sorunları
• Ödemeye ilişkin sorunlar
• Faturalardan kaynaklanan sorunlar
• Veritabanı  sorumlularına ilişkin sorunlar
• Yayınevlerinden/ aracı firmalardan kaynaklanan sorunlar

Adres, fatura ve ödeme ile ilgili konularda veritabanı sorumlusunu bilgilendirmeniz yeterlidir. Veritabanı sorumlusundan alacağınız kişi ve e-mail adresine, veritabanı sorumlusunun e-mail adresini de eklemek kaydıyla doğrudan yazabilirsiniz. Sorunun kaynaklı olduğu veritabanının Türkiye temsilcisi varsa doğrudan o kişi ya da kişilerle de irtibat kurabilirsiniz.

• IP ile ilgili konularda Web master’ı bilgilendirmeniz gerekmektedir.
• Internet üzerinde bir bilgisayarı tanımlamak amacı ile “domain name –  alan adı” ve “Internet Protocol address – IP adresi ”  yapıları kullanılmaktadır. Her kurumun Internet üzerinde kendine ait bir alan adı vardır, örneğin ODTU için metu.edu.tr gibi. IP adresleri ise aralıklar halinde kurumlara verilen sayısal ve çakışmayan adreslerdir. Artık pek çok veritabanı ve elektronik dergi yayıncısı ürününe erişim kontrolünü IP adresine dayalı yapmakta ve abonelerinden bu bilgiyi doğru formatta istemektedir.
• Bilgisayar ağları A, B, ve C sınıfı olmak üzere üç’e ayrılmaktadır. A sınıfı ağ 16 milyonun üzerinde IP adresi içereceği için bir üniversitenin sahip olması çok muhtemel değildir. Kendi makinenizin IP adresine bakarak üniversitenizin B sınıfı ağa mı yoksa C sınıfı ağa mı sahip olduğunu anlayabilirsiniz: Makinenizin IP adresinin ilk üç sayısı 128 – 191 arasındaysa B sınıfı bir ağınız var demektir. Her bir B sınıf ağ yaklaşık 65,000 IP adresi içerir. Yayıncıya verilmesi gereken kısım ilk iki 3’lü sayı kümesidir. Örneğin, 128.220.50.87 için 128.220. (ya da 128.220.*.*) bildirilmelidir. Makinenizin IP adresinin ilk üç sayısı 192 – 223 arasındaysa C sınıfı bir ağınız var demektir. Orta büyüklükte bir üniversitenin birden fazla C sınıf ağı olması muhtemeldir. Her bir C sınıf ağ sadece 256 IP adresi içerir (Yani aynı anda sadece 256 bilgisayar kampüste Internet’e bağlanabilir). Bu sebeple tüm kampüsü içeren tüm C sınıfı ağ aralıklarının yayıncıya bildirilmesi şarttır. Yayıncıya verilmesi gereken kısım ilk üç 3’lü sayı kümesidir. Örneğin, 192.50.36.7 için 192.50.36. (ya da 192.50.36.*) bildirilmelidir.
• Eğer kampüste Internet’e çıkışlar bir Proxy sunucusu üzerinden yapılıyorsa bu sunucunun verilen aralıklarda olduğundan emin olmak ve durumu ayrıca da yayıncıya belirtmek gerekmektedir.

Konsorsiyuma uygulanan özel fiyattan yararlanabilirsiniz. Daha fazla dergiye erişim sağlayabilirsiniz. Konsorsiyuma dahil diğer kurumların abone oldukları dergilerin elektronik versiyonlarına da erişebilirsiniz.

Veritabanı  ödemeleri ANKOS’a yapılmaz. Ödemeler yayıncı ya da aracı firmadan gelen   fatura doğrultusunda doğrudan ilgili firmanın yurtdışı hesabına yapılır.

• ANKOS ile birlikte abone olduğumuz veritabanı içinde tam metin (full-text ) olarak bulunan dergilerin basılılarını iptal etmek mümkün mü?
• Basılı  dergilerin iptali yayınevi politikalarına göre değişiklik göstermektedir. Bazı yayınevleri %3-5 arasında basılı dergi iptaline izin verirken bazı yayınevleri basılı dergi iptaline izin vermemektedir. Bu durum lisans anlaşmalarında belirtilmektedir.

ANKOS web sayfasından ya da ANKOS üyeleri için oluşturulmuş yazışma listesinden takip  edilerek erişilebilir.

ANKOS web sayfasında yönetim kurulu ile diğer komite üyelerini ve veritabanı sorumlularını görebilirsiniz.

Lisans anlaşmaları en az 1 yıllık yapıldığından yıl içinde abone olunması veya iptal edilmesi talepleri konsorsiyumun diğer üyelerini olumsuz etkilemektedir. Lisans anlaşmalarına bağlı olarak istisnai durumlar olması dışında genel olarak yıl içinde abone olunmaz.

Denemeye açılan veritabanını hizmete sunan firmanın politikasına göre değişiklikgöstermekle birlikte genelde istatistik alınmaktadır.

• TRNSL ilkelerine uygun olmalıdır.
• Ödeme sürelerine ilişkin maddelere dikkat edilmelidir.
• Yetkili olacak mahkemelerin nerede olduğuna dikkat edilmelidir.
• Abonelik sonunda ödenen yıllara ait arşivlere erişim konusuna dikkat edilmelidir.
• Otomatik yenileme maddesi olmamalıdır; yenileme kütüphanenin isteği ile gerçekleşmelidir.

Lisans anlaşmasında belirlenen süreden önce aboneliğin iptali söz konusu değildir. Ancak bazı lisans anlaşmalarında belirtilen tarihler öncesinde haber verilmesi halinde nadiren de olsa aboneliğin iptali söz konusu olabilmektedir.

Yükseköğretim kurumlarının kütüphaneler/bilgi merkezleri arasında kaynak paylaşımı süreçlerini çevrimiçi olarak takip etmeyi amaçlayan KİTS; kurumlarımız arasında daha sistematik ve kolay bir şekilde kütüphaneler arası ödünç yayın / belge sağlama işlemi yapmamızı sağlayacaktır. Sistem ANKOS üyesi kurumların kullanımına açılmıştır ve tamamen ücretsizdir.

• Veritabanının ücreti
• Verilen hizmetin kalitesi
• Yan hizmetler (istatistik, arşivleme ve indirme (download) olanakları
• Veritabanına katılan üye sayısı
• Kullanıcılarınızdan gelen istekler
• ANKOS veritabanları ödemeleri belirtilen zamanda yapılmazsa ne gibi olumsuzluklar doğabilir?

Öncelikle sorunun nereden kaynaklandığı araştırılmalıdır. Sorun lokal olumsuzluklardan kaynaklanıyorsa kurum bunu kendi içinde çözmek zorundadır. Ancak sorun hizmet sunan firmadan kaynaklanıyorsa, veritabanı sorumlusu bilgilendirilmeli; sorunlu ekran görüntüsü VTS’ye gönderilmelidir.

Genelde ödeme gecikmelerinde esnek olunmasına rağmen veritabanı kullanımının durdurulmasına neden olabilecek sorunlar doğurmaktadır. Bu durum diğer ANKOS üyelerini de olumsuz olarak etkilemektedir.

Kuruma ait tanımlanmış IP blokları ile proxy kullanılarak kampus dışından da veritabanlarına erişilebilmektedir.

• Bu ANKOS içinde de en çok üzerinde durulan ve çözülmesi gereken bir sorun olarak karşımızda durmaktadır.
• Bazı yayınevleri erişime olanak sunarken bazıları bu olanağı tanımamaktadır. Bu sorunun çözümü amacıyla Elsevier yayınevi ile başlayan bir uygulama veritabanında yer alan dergi arşivlerinin Ulakbimde arşivlenmesi yoluna gidilmektedir.

• Bu yayınevi ile yapılan anlaşmaya bağlıdır. Genelde ayrı  ücret talep edilmektedir.

• ANKOS kapsamında abone olunacak elektronik dergilerin basılılarına aboneliğimizi  istediğimiz bir firmadan mı yoksa ANKOS aracılığı ile mi yapmamız gerekiyor?
• Basılı dergi aboneliklerini şimdilik her kurum kendisi yapmaktadır.

• Kurumunuza ait kullanıcı adı ve şifre ile ANKOS Web sayfasına bağlanarak mevcut lisans anlaşmalarına ulaşabilirsiniz.