Açık erişim sistemlerinin temelini oluşturan kurumsal arşiv sistemleri için kullanılan yazılımlar, ücretsiz olan açık kaynak koldu yazılımlar ve çeşitli firmalar tarafından geliştirilen ücretli paket programlardan oluşmaktadır.
ANKOS AEKA Grubu, kurumsal arşivler için DSpace adlı açık kaynak kodlu yazılımı önermektedir. Ancak kurumlar OAI açık erişim standatlarını destekleyen kurumsal arşiv yazılımlarından dilediğini seçip kullanabilir.
DSpace
DSpace, MIT ve HP işbirliği ile geliştirilmiş, dünyada 1450’den fazla kullanıcısı olan açık kaynak kodlu kurumsal arşiv sistemidir ve kurum bünyesinde üretilen bilgi kaynaklarının depolanması ve açık erişime sunulması amacıyla kullanılır. DSpace ile paylaşılan bilgi kaynaklarının bazıları içerik ve doküman yönetim sistemleriyle örtüşüyor olsa da DSpace, kurumsal arşiv sistemi uzun süreli depolama, koruma ve erişime odaklanarak hizmet vermek üzere geliştirilmiştir.
DSpace Java web uygulamaları işbirliği ve sahip olunan kaynaklar ile ilişkili üst verileri koruyan yardımcı programlar kümesidir. Web uygulamaları, yönetim, depolama, arama ve erişim arayüzleri sağlamaktadır. Sahip olunan kaynaklar bir dosya sistemi veya benzeri bir depolama sistemi üzerinde muhafaza edilmektedir. Erişim ve konfigürasyon bilgilerini içeren üst veriler, ilişkisel bir veri tabanında saklanır ve PostgreSQL veya Oracle veri tabanı kullanımını destekler. DSpace şu halde JSPUI ve XMLUI web arayüzlerini desteklemektedir: JSPUI, JSP ile Java Servlet API’yi, XMLUI ise, Apache Cocoon’a dayalı XML ile XSLT’yi kullanır. DSpace, koleksiyonları bir web arayüzü üzerinden kullanıma sunar, aynı zamanda OAI-PMH’yi (Açık Arşivler Girişimi Üst Veri Harmanlama Protokolü) destekler ve üst verileri METS (Üst Veri Kodlama ve Aktarma Standardı) paketleri olarak ihraç etme yeteneğine sahiptir. DSpace, OAI-PMH, SWORD, OpenSearch ve RSS Kurumsal depolama alanı (domain) kullanılan ortak işlerlik standartlarını da destekler. DSpace çok yönlü arama desteği ve Apache Solr kullanarak fonksiyonel listeleme özelliği sunar.
DSpace Kurulum Rehberleri
Detaylı DSpace Konfigürasyonu
- Konfigürason (dspace.cfg) dosyasının düzenlenmesi
- Crontab / Günlük İşler Düzenlemesi
- Türkçe Dil (message_tr.xml) dosyasını yükleme
- Kulp (Handle) ayarı
- Sayfa başlığı ve zemin rengi düzenleme
- XMLUI ara yüzünde özelleştirme
- XMLUI ara yüzünde jenerik düzenleme
- LDAP Entegrasyonu
- İstatistik analizlerinin aktif hale getirilmesi
- Diğer konfigürasyon ayarları ve düzenleme lokasyonları
DSpace’in OpenAIRE ile Uyumlu Hale Getirilmesi
Aşağıda linkleri verilen paylaşımdaki yönergeleri uygulamanız halinde DSpace’iniz OpenAIRE harmanlama sistemi ile uygumlu hal gelecektir:
DSpace hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki dokümanlara bakabilirsiniz:
- DSpace: Son Gelişmeler, Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Yolları
- Kurulumdan kullanıma DSpace
- The Current State of Open Access in Turkey
- Açık Erişim ve DSpace Kurumsal Arşiv Yazılımı
- DSpace İle İlgili Son Gelişmeler
- DSpace Kullanımı İçin Başlıca Nedenler
- DSpace Kurumsal Arşiv Sisteminin Kurulması ve Uygulanması